Pikler en Montessori (Serie blogs vanuit Curaçao)

Foto: Annieke Bruijnis, Curaçao

Pikler en Montessori op Curaçao

Op zoek naar geschikte kinderopvang voor je kinderen in het buitenland is toch een tikkeltje lastiger dan in Nederland. Waar je in Nederland van de meeste opvangorganisaties in je omgeving wel hebt gehoord of het wat is of niet, heb je daar op Curaçao nog geen weet van als je er net een jaartje zit.

Dus dan vraag je wel rond aan een de mensen die je “kent” naar welke opvang goed aangeschreven staat, maar dan moet het qua locatie ook praktisch zijn en ook nog aan jouw verwachtingen voldoen.

Zo zijn wij gaan kijken bij twee opvanglocaties in de buurt van het werk van mijn man. De eerste oogde gezellig – onze dochter ging meteen spelen met een paar meisjes – maar alle leeftijden van baby tot BSO liepen door elkaar. Het leek ons echt te druk voor onze 3 maanden jonge baby en dreumes.

Misschien moet ik er even bij vertellen dat ik mede door mijn dochters vorige kinderdagverblijf in Nederland de voorkeur heb ontwikkeld voor horizontale opvang. Terwijl ik zelf altijd op verticale groepen heb gewerkt. Maar dat terzijde.

Juffen en tantes

We zijn dus verder gaan kijken en kwamen bij de opvang waar onze kinderen nu zitten. We werden enthousiast van het kennismakingsgesprek met een juf. (De pm’ers worden hier ‘juf’ genoemd, op andere locaties vaak ‘tante’.) Dat kwam mede doordat ze vertelde dat ze de visies van Montessori en Pikler als uitgangspunt hebben! Wauw! dacht ik, wat goed dat ze dat hier ook kennen! Eigenlijk een beetje een bevooroordeelde gedachte van mij. Maar zodoende zitten onze kinderen nu twee dagen in de week op dit kinderdagverblijf.

En dan vraag je je natuurlijk af of ik in de praktijk iets terugzie van Pikler en Montessori? Helaas was Corona tijdens de intake ook al op Curaçao uitgebroken. Daardoor kregen we ook geen echte rondleiding maar een virtuele, door middel van een opgenomen filmpje. En we moesten vanaf het begin onze kinderen bij de voordeur afleveren en daar ook weer ophalen. Dus je ziet niet zoveel van de groepen. Inmiddels heb ik wel alle groepen een beetje gezien, maar je bent niet binnen terwijl je ook de juffen in actie ziet. Dus ik moet het doen met wat ik op foto’s terugzie en wat ik hoor bij de overdrachten.

Piklermaterialen

Foto: Annieke Bruijnis, Curaçao

Zo weet ik dat ze een Pikler-driehoek hebben, een kruipkist en Pikler-flesjes bij de babygroepen. Door het contact met de juffen weet ik ook dat de baby’s zo min mogelijk in de wippertjes of stoelen zitten. En als ze enigszins met de lepel overweg kunnen, dan gebruikt de juf een tweede lepel voor het voeren en mag de baby met een eigen lepel oefenen met eten. Daarnaast zie ik alleen passief en ogenschijnlijk weinig speelgoed op de groepen.

Door mijn dubbelrol kon ik echter meer te weten gekomen! Naast mama ben ik ook als trainer betrokken bij de opvang van mijn kinderen. De juffen noemen trouwens alle ouders gewoon mama en papa, dit vond ik in het begin wel gek en grappig. Dus dan hoor je de juf je begroeten met ‘Hallo mama, alles goed met Lisette, mama? Dit zie ik als een cultuurdingetje, waar ik inmiddels aan gewend ben. Net als dat alle vrouwen ‘Tante’ genoemd worden en alle mannen ‘Tio’ (oom).

Trainer

Als trainer spreek ik vaak met de kwaliteitsmanager van de opvang. En zij kon me meer vertellen over hoe ze Pikler en Montessori in de praktijk toepassen. Ze hebben de visies vooral als speerpunten. Het blijft voor hen moeilijk om in een hele andere cultuur, waarin de ouders anders gewend zijn, goed vorm te geven aan het werken vanuit de deze visies op de groep. Er bestaan op Curaçao geen vrije of Montessorischolen. De scholen zijn over het algemeen “ouderwets schools”, met veel huiswerk. En daar moet de opvang natuurlijk wel enigszins op aansluiten. Aangezien de peuteropvang voorbereiding biedt op de basisschool. De overgang van de peuteropvang naar school moet niet al te groot zijn. Het is fijner voor de kinderen als ze al een beetje weten hoe het er aan toe gaat op school en een gevoel van herkenning hebben.

Maar in het beleid hebben ze Pikler en Montessori wel opgenomen en ze willen er weer meer aandacht aan gaan geven. Naast wat ik gezien en gehoord heb maken ze ook gebruik van voorbereide ruimtes. Ze zien verzorgen als communicatie, dan is er extra veel interactie. En ze gaan uit van ‘het bewegend de wereld en zichzelf leren kennen’ door de baby’s en de dreumesen.

Bij de peuters hanteren ze de uitspraak: ‘leer mij het zelf te doen’ als uitgangspunt. Er zijn ook veel activiteiten waarin ze veel ervaren, leren en waarin alle zintuigen zoveel mogelijk geprikkeld worden. Ook zijn er momenten op de dag waarop ze zelf kunnen kiezen waar of waarmee ze willen spelen.

Er kan best nog meer

Al met al kan er natuurlijk meer van Pikler en Montessori in praktijk gebracht worden. Zoals dat bijvoorbeeld gebeurt op een Pikler opvang of een Montessori opvang. Dan is alles doordrenkt met die visie. Dan zijn er bijvoorbeeld speciale tafeltjes met bankjes, waar de kinderen zelf op kunnen klimmen als ze aan eten toe zijn. En commodes met trappetjes zodat de kinderen zelf de commode op kunnen klimmen en hekjes zodat ze kunnen staan tijdens het verschonen. En er zouden terugtrekplekjes, snoezelhoekjes, rustplekjes zijn op de groep. De juffen praten dan heel veel met de kinderen en zeggen de hele dag door wat ze doen en gaan doen. De kinderen zouden dan ook zelf naar bed kunnen wanneer ze dat willen. En alle activiteiten en het speelgoed waar ze mee willen spelen, mogen ze zelf kiezen.

De opvang van mijn kinderen heeft beide visies als speerpunten en nemen zo veel mogelijk het beste van die visies mee in de dagelijkse praktijk.

Organisatiebeleid

Het is vaker zo dat het organisatiebeleid in de jaren wat verwaterd. Als pedagogisch medewerker op de groep ben je hier niet altijd even bewust mee bezig. Vanuit het management is het belangrijk om hierin de medewerkers te ondersteunen, ze de juiste materialen, het juiste voorbeeld te geven en ze voldoende uitdaging te bieden om met de visie aan de slag te blijven.

Zo worden er bijvoorbeeld ook geregeld trainingen georganiseerd. En daar mag ik aan meewerken bij deze opvangorganisatie. Op dit moment ben ik bezig met het verzorgen van een training gericht op interactievaardigheden gezien vanuit Pikler en Montessori en dus passend bij het beleid van deze kinderopvang.

Ik wil graag bijdragen aan het welbevinden en de ontwikkeling van de jongste dushi’s van Curaçao. Zodat al die lieve kinderen gezien, gehoord en serieus genomen worden door hun liefdevolle, sensitieve, kindvolgende ouders, verzorgers en juffen. Dit wil ik bereiken door het creëren van bewustwording en kennisvergroting over de behoeftes van 0 tot 4 jarigen en het eigen maken van de interactievaardigheden. Annieke Bruijnis, Curaçao, november 2021